CHUYÊN KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

Chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh là lĩnh vực y học sử dụng các kỹ thuật hình ảnh để hỗ trợ chẩn đoán, theo dõi và điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như X-quang và siêu âm là hai kỹ thuật phổ biến nhất, giúp cung cấp thông tin chi tiết về cấu trúc bên trong cơ thể mà không cần phẫu thuật.

I. Các Phương Pháp Chẩn Đoán Hình Ảnh

1. X-quang (Radiography)

• Nguyên lý: Kỹ thuật X-quang sử dụng tia X, một loại bức xạ ion hóa, để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc bên trong cơ thể. Tia X có khả năng xuyên qua cơ thể, và các cơ quan, mô mềm sẽ hấp thụ tia X khác nhau, tạo ra các sắc độ khác nhau trên phim.
• Mục đích: Phát hiện các bất thường về xương, khớp, phổi, tim, bụng và nhiều cấu trúc khác.
• Các loại X-quang phổ biến:
  • X-quang ngực: Đánh giá phổi, tim, và cấu trúc lồng ngực. Hữu ích trong việc chẩn đoán viêm phổi, lao, suy tim, và ung thư phổi.
  • X-quang xương và khớp: Phát hiện gãy xương, trật khớp, viêm khớp và các chấn thương xương.
  • X-quang bụng: Được dùng để kiểm tra các vấn đề về đường tiêu hóa, tắc ruột, sỏi thận và sỏi mật.
  • X-quang cột sống: Giúp đánh giá tình trạng của cột sống, phát hiện thoái hóa đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm, và các bệnh lý khác.
• Ưu điểm và nhược điểm của X-quang:
  • Ưu điểm: Nhanh chóng, chi phí thấp, phát hiện tốt các tổn thương xương và phổi.
  • Nhược điểm: Có bức xạ ion hóa, không nên sử dụng thường xuyên cho trẻ em và phụ nữ mang thai.

2. Siêu âm (Ultrasound)

• Nguyên lý: Sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh của các cơ quan và mô trong cơ thể. Sóng âm được phát ra từ đầu dò siêu âm, sau đó phản xạ lại từ các mô và được máy tính chuyển thành hình ảnh.
• Mục đích: Kiểm tra các mô mềm, hệ sinh sản, mạch máu và phát hiện các bệnh lý liên quan đến các cơ quan nội tạng.
• Các loại siêu âm phổ biến:
  • Siêu âm ổ bụng: Đánh giá gan, thận, túi mật, tụy, và các cơ quan khác trong ổ bụng. Hữu ích trong việc phát hiện sỏi thận, sỏi mật, u gan, u thận.
  • Siêu âm tim (Echocardiography): Kiểm tra cấu trúc và chức năng tim, phát hiện các bất thường về van tim, chức năng bơm máu.
  • Siêu âm tuyến giáp: Phát hiện các khối u, nhân giáp hoặc rối loạn về tuyến giáp.
  • Siêu âm sản khoa: Theo dõi sự phát triển của thai nhi, đánh giá sức khỏe của thai phụ và thai nhi, và phát hiện dị tật bẩm sinh.
  • Siêu âm mạch máu: Đánh giá sự lưu thông của máu trong động mạch và tĩnh mạch, phát hiện hẹp mạch, tắc mạch.
  • Siêu âm vú: Phát hiện các khối u lành tính và ác tính ở tuyến vú.
• Ưu điểm và nhược điểm của siêu âm:
  • Ưu điểm: An toàn, không có bức xạ, phù hợp với nhiều đối tượng, kể cả trẻ em và phụ nữ mang thai.

• Nhược điểm: Hạn chế trong việc chụp các cấu trúc có chứa khí (như phổi) hoặc xương.

II. Quy Trình Khám Chữa Bệnh 

Bước 1: Bác sĩ thăm khám lâm sàng, xác định các triệu chứng của bệnh nhân và chỉ định kỹ thuật hình ảnh phù hợp.

Bước 2: Bệnh nhân được hướng dẫn cách chuẩn bị trước khi thực hiện chẩn đoán hình ảnh. Đối với một số trường hợp (như siêu âm bụng), bệnh nhân có thể cần nhịn ăn hoặc uống nước để bàng quang đầy.

Bước 3: Kỹ thuật viên thực hiện chẩn đoán hình ảnh theo quy trình. Bệnh nhân được yêu cầu giữ tư thế phù hợp và làm theo hướng dẫn để có kết quả hình ảnh rõ ràng nhất.

Bước 4: Hình ảnh được gửi về cho bác sĩ chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh để phân tích, đánh giá và gửi kết quả chẩn đoán về cho bác sĩ điều trị.

Chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò thiết yếu trong việc phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và theo dõi tiến triển của nhiều bệnh lý, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả và kịp thời cho bệnh nhân.

Phòng khám đa khoa An Thịnh có hệ thống thiết bị chẩn đoán hình ảnh: máy chụp và đọc X-Quang kỹ thuật số, Hệ thống Máy siêu âm 5D Voluson S10 Expert là hệ thống máy siêu âm cao cấp hiện đại bậc nhất hiện nay.